Zuidelijk Afrika 2003
Zimbabwe,Botswana,Namibië,Zuid-Afrika
Dag 1 Vertrek uit Nederland
Dag 2 Aankomst Johannesburg, door naar Krugerpark
In de ochtend kom je aan op het vliegveld van Johannesburg, waar de reisbegeleider je opwacht. Met de goede truck, ons vervoermiddel voor de komende weken (zie ook onder het kopje ‘vervoer’), rijden we naar één van de beroemdste parken van Afrika, het Krugerpark. Dit park, met een oppervlakte van ongeveer de helft van Nederland, heeft vele ecologische zones, met elk hun eigen vegetatie en dieren. Naast grote delen met struiksavannes komen in de buurt van de rivieren meer open boomsavannes voor. Hoewel de soortenrijkdom enorm is (circa 140 soorten zoogdieren, 500 vogelsoorten en vele reptielen), komen hier geen grote kuddes voor. We zullen de komende dagen niet alleen op zoek gaan naar de ‘Big Five’, want het park heeft veel meer te bieden: oribi’s, duikers, hartebeesten, zebra’s, krokodillen, nijlpaarden, cheetahs, impala’s en de uiterst zeldzame wilde honden. Daarnaast zijn er ook veel vogels te zien: diverse arendsoorten, de fel gekleurde lilacbreastedroller, neushoornvogels en gieren. Aan het eind van de dag bereiken we onze kampeerplaats aan de rand van het park, dat we pas de volgende dag in zullen trekken.
Dag 3/4 Kruger-park
We nemen uitgebreid de tijd om het gevarieerde wildleven te observeren en te fotograferen. Vroeg in de ochtend en in de middag, als de temperatuur niet al te hoog is en de dieren het meest actief zijn, speuren we naar het wild. Regelmatig zullen we de tijd nemen om het gedrag van de dieren goed waar te nemen. Ook zoeken we de verspreid liggende drinkplaatsen op, waar veel dieren naar toe komen. Het heetst van de dag brengen we door in de schaduw van een van de permanente kampen, in de middag trekken we er dan opnieuw op uit. Tijdens deze dagen bestrijken we een groot deel van het park en zal de uitgestrekte ‘bush’ indruk op je maken. We kamperen in het Krugerpark zelf, zodat we geen tijd verliezen met het park in en uitrijden. Je kunt desgewenst ter plekke ook een nightdrive in open safari voertuigen boeken bij de receptie van het kamp, waarbij je aan het einde van de middag vertrekt en na donker met schijnwerpers op zoek gaat naar nachtdieren. Dit is zeer de moeite waard, maar het aantal voertuigen en plekken is echter beperkt en de mogelijkheid hiertoe hangt af van de drukte en de beschikbaarheid ter plekke. De reisbegeleider zal je natuurlijk assisteren in het boeken van deze nightdrive, maar gezien het voorgaande kunnen we niet garanderen dat dit altijd zal lukken. Op dag 4 maken we eerst nog een gamedrive in het park, voordat we het verlaten en door de Soutpansberge naar Tsipishe rijden, waar we in de omgeving overnachten.
Dag 5 Tsipishe – Bulawayo
In de ochtend laten we de bergpassen achter ons, steken de Limpoporivier over en bereiken de grens met Zimbabwe. Na de soms langdurige formaliteiten reizen we over het vlakke platteland met hier en daar enorme baobab bomen. Aan het eind van de dag bereiken we Bulawayo, tweede stad van het land en hoofdstad van de Matabele. We kamperen op een goed geoutilleerde camping aan de rand van het nabijgelegen Matobo Nationaal Park (N.P.).
Dag 6 Bulawayo, vrije dag, fac. excursie Matobo N.P.
De natuurliefhebbers kunnen vandaag de Matobo heuvels verkennen, landschappelijk een van de mooiste gebieden van Zimbabwe. Het is de plaats waar Cecil Rhodes in de vorige eeuw zijn versie van Oorlog en Vrede opvoerde met de krijgshaftige Matabele. Rhodes’ lichaam ligt begraven op een van de hoogste ‘kopjes’ (kale rotsheuvels), vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over het gebied. De holen die hier ontstonden werden door de San als tijdelijke woonplaats gebruikt tijdens de jacht, op de wanden lieten zij fascinerende rotsschilderingen achter. In het wildparkgedeelte ga je tijdens een ‘gamedrive’ op zoek naar groot wild, zoals antilopen, giraffen en neushoorns. Van de ernstig bedreigde neushoorns komen hier beide soorten nog voor: de witte en de zwarte (die overigens allebei even grijs zijn). Onder begeleiding van een gids proberen we de neushoorns te voet zo dicht mogelijk te benaderen. Als je de komende dagen meer tijd wilt hebben bij de Victoria Falls en als de trein rijdt, kun je ‘s avonds de rest van de groep verlaten en op de nachttrein stappen, een leuke en afwisselende manier van vervoer, die bovendien tijdsbesparend is. Je slaapt in vierpersoonscompartimenten. De trein komt de volgende ochtend aan. Nota bene Deze treinreis is op eigen kosten en onder voorbehoud, wegens de verkrijgbaarheid van tickets, en het rijden van de trein.
Dag 7/8 Bulawayo – Victoria Falls, vrije dagen
Degenen die met de trein reizen komen ’s morgens vroeg aan in het prachtige koloniale stationnetje van Victoria Falls en hebben bijna twee volle dagen de tijd bij de Victoria Falls. Degenen die met de truck reizen verlaten in de ochtend het ‘hoogveld’ en dalen af naar het ‘laagveld’, een uitgestrekt en voornamelijk vlak gebied met ‘miombo’struikgewas. Aan het begin van de middag bereiken we Victoria Falls, het stadje bij de gelijknamige watervallen, waar we twee nachten doorbrengen. Net als David Livingstone, de eerste blanke die de watervallen aanschouwde, zul je de imposante Victoria Falls niet snel vergeten. Met een donderend geraas stort het water van de Zambezirivier zich naar beneden van 100 meter hoogte en over een breedte van 1700 meter. De nevel die neerdaalt als een eeuwigdurende regenbui heeft rond de watervallen een smalle strook van dicht regenwoud doen ontstaan. Naast het bewonderen van de watervallen is er in Victoria Falls enorm veel te doen. Je kunt een ‘flight of the angels’ maken in een vliegtuigje of helikopter. Avonturiers kunnen met een rubberboot gaan wildwatervaren op de Zambezi, abseilen of zelfs een bungeejump maken. Ook een paardrijtocht tussen buffels of zelfs olifantrijden is een belevenis. Daarnaast zijn er fietsen te huur. Door de sfeer en de kleuren aan het eind van de middag, is een boottocht op de rivier (met een ‘sundowner’ in je hand) een heerlijke manier om de dag af te sluiten. Overigens is Victoria Falls ook een uitstekende plek om uit te rusten.
Dag 9 Victoria Falls – Chobe N.P.
Vandaag steken we de grens over met Botswana. We zetten onze tenten op aan de Choberivier, waar onder andere veel vogels voorkomen. Chobe is een park met een ongerepte natuur dat op een rondreis door deze regio niet mag ontbreken. Chobe is vooral het domein van de olifanten die dikwijls hun dorst komen lessen bij de rivier. Aan het einde van de middag kun je een bijzondere gamecruise, een boottocht, op de rivier in het Chobe N.P. maken. Nijlpaarden, olifanten en vele vogelsoorten bepalen het beeld. Op de vlakten langs de rivier komen grote kudden buffels voor en allerlei antilopensoorten zoals sabelantilopes, puku’s en gnoes, die je dan ook regelmatig aan de rivieroevers kunt zien. Maar ook roofdieren als hyena’s, wilde honden, cheetahs, leeuwen en luipaarden komen hier voor. Als je niet met de bootcruise wilt kun je er ook voor kiezen om met een van de georganiseerde gamedrives mee te gaan.
Dag 10 Chobe National Park – Caprivi strip
Nadat we het kamp hebben opgebroken gaan we naar de grens van Namibië, en rijden vervolgens de Caprivistrip door, een smalle strook Namibisch grondgebied dat de noordkant van Botswana begrenst. We worden aan het einde van de dag voor de lange rijdag beloond met een prachtige kampeerplek, waar ook veel dieren in de omgeving te vinden zijn.
Dag 11 Caprivi strip – Okavango delta
We vervolgen onze reis door de Caprivi strip en steken de grens over met Botswana om naar het noordelijk deel van de delta te rijden. Omdat onze eigen truck te groot is om helemaal aan het water te komen stappen we over op een kleinere open truck, die ons naar motorboten brengt waarmee we naar onze kampeerplek varen. Alhoewel de hele Delta de naam heeft mooi te zijn is het in de praktijk erg belangrijk waar je je kamp opslaat, omdat dit grote invloed heeft op hoeveel dieren en vogels je zult zien. Wij gaan naar een van de mooiste plekken van de Delta toe, waar je de eerste nacht direct aan de Kavango rivier kampeert. Omdat alleen de rivier zelf het hele jaar veel water voert verzamelen zich hier namelijk de meeste vogels en wild. Bovendien hoef je dan niet de eerste en/of de laatste nacht door te brengen bij een polersstation en dan de dag daarop nog een eind te varen voordat je ‘echt’ in de Delta zit. De Kavango rivier ontspringt in het Benguela Plateau in Angola en stroomt via Namibië Botswana in, waar zich een rivierdelta vormt met geen andere uitweg dan verdamping. Deze delta is een uniek wildernisgebied met een zeer gevarieerd dierenleven. Naast nijlpaarden komen hier onder andere de zeldzame sitatunga en de lechwe voor, antilopensoorten die zich alleen in moerasgebieden ophouden, maar de hoofdreden van een bezoek is wel het rijke vogelleven.
Dag 12/13 Okavango delta
Twee dagen verblijven we in het unieke natuurgebied van de Okavango delta; het verblijf vormt een rustpunt in de reis. In de ochtend van dag 12 stappen we eerst in motorboten voor een prachtige tocht door de delta en stappen daarna in mokoro’s, door polers voortgeboomde kano’s, die vroeger van uitgeholde boomstammen werden gemaakt maar steeds vaker van polyester zijn om de bomen in de delta te beschermen. Hiermee varen we het hart van de moerassen in. Onze polers en gidsen, plaatselijke vissers, brengen ons naar een prachtige wildkampeerplek, waar we het kamp opslaan. ’s Avonds hoor je het gesnuif van nijlpaarden. Per mokoro of te voet ga je de rest van de dag en het grootste deel van de volgende dag op ontdekkingsreis door het labyrint van kanalen, eilandjes en rietkragen waar de gidsen ons doorheen loodsen. De geruisloze ‘mokoro’s’ bieden je bij uitstek de mogelijkheid om het rijke vogelleven te bestuderen en ijsvogels, jacana’s, visarenden en andere soorten van dichtbij te observeren. Afhankelijk van de waterstand kun je onder leiding van een (lokale) gids ook te voet op zoek gaan naar groot wild. Onder meer olifanten, buffels, giraffen, antilopen komen hier voor, maar het belangrijkste wildleven in de delta zijn de vogels. Aan het einde van dag 13 komen we weer aan bij ons kamp aan de Kavango rivier in de Delta. Nota bene: deze tocht in de Okavango delta is inbegrepen in de reissom; als je deze namelijk zelf ter plekke zou moeten boeken ben je erg duur uit, meestal zo’n 150 – 200 US$.
Dag 14 Okavango delta – Rundu
In de morgen van dag 14 stappen we over in een snelle motorboot die ons over de Kavango rivier vervoert naar de vaste wal. Met de open truck rijden we weer naar onze eigen truck, waarmee we aan het einde van de morgen Botswana uitrijden. We vervolgen onze lange reisdag langs typisch Namibische plaatsen, waar de Duitse waarden van orde en netheid nog duidelijk herkenbaar zijn. Namibië was namelijk tot 1918 een Duitse kolonie. We komen aan het einde van onze tocht door Kavangoland in het stadje Rundu aan, waar we boodschappen doen voordat we onze tenten opslaan.
Dag 15 Rundu – Etosha N.P., Namutoni
Het doel van vandaag is het beroemde Etoshapark. Aan het begin van de middag slaan we de tenten op in het park zelf bij Namutoni. Hier kun je indrukwekkende taferelen te zien krijgen bij de ‘s nachts verlichte waterplaats, waar regelmatig de zwarte neushoorn water komt drinken. De kampen zijn van alle gemakken voorzien, met onder andere een zwembad. Aan het einde van de middag maken we onze eerste gamedrive door Etosha, de ‘plaats van droog water’. Het park heeft een oppervlakte van tweederde deel van Nederland. De dieren hier zijn die van de zuidelijke savannen, zoals grote groepen springbokken, gemsbokken, zebra’s, blauwe wildebeesten, giraffen en olifanten. Bijzondere soorten, die alleen in Etosha voorkomen, zijn de Damara dikdik (een heel klein antiloopje) en de ‘blackfaced’ impala. Ook bevinden zich in het park circa 300 zwarte neushoorns, ongeveer 10 % van de wereldpopulatie. Het aantal dieren varieert gedurende het jaar, afhankelijk van migratiepatronen en vooral de beschikbaarheid van water.
Dag 16 Etosha N.P. (Namutoni – Okaukuejo)
We staan vroeg op en trekken met onze camera’s en verrekijkers het park door, waarbij we vooral zullen stilhouden bij de talrijke waterplaatsen. Het is geen uitzondering grote kudden olifanten te zien baden of giraffen of kudu’s te zien drinken. We slaan ons volgende kamp op aan de andere kant van het park, bij Okaukuejo, waar je ’s avonds nogmaals bij een verlichte waterplaats wild kunt ‘spotten’ .
Dag 17 Etosha N.P. – Twyfelfontein
In de ochtend verlaten we Etosha en trekken Damaraland in, een gebied met berglandschap en uitgestrekte woestijnvlakten. Na een bezoekje aan een tweehonderd miljoen jaar oud versteend woud bereiken we ‘s middags onze kampeerplaats aan de Aba-Huabrivier, een door de lokale bevolking gerund gemeenschapsproject. Vanaf deze plek brengen we een bezoek aan de belangrijkste en grootste verzameling rotstekeningen van de San (Bosjesmannen) in Zuidelijk Afrika. Bijzonder is dat het een combinatie betreft van tekenen en graveren. Je wandelt tussen de omgevallen rotsblokken, met in totaal ongeveer 1500 afbeeldingen. Er zijn grote afbeeldingen van de olifant, de neushoorn en een leeuw. Ook plattegronden van het gebied zijn in de tekeningen terug te vinden.
Dag 18 Twyfelfontein – Swakopmund, via Cape Cross
Vandaag zetten we koers richting de onherbergzame Atlantische kust. We reizen door een droge vlakte richting Cape Cross. Aldaar bevindt zich één van de 24 kolonies van pelsrobben langs de kust van Namibië en Zuid-Afrika. Het is fascinerend om deze dieren van dichtbij te bekijken en hun gedrag op het land en in het water gade te slaan, er leven er hier zo’n 100.000. In 1486 trad de eerste Europeaan aan land in dit deel van Afrika. Cape Cross dankt zijn naam aan de kruisen die de Portugees Diego Cao bij die gelegenheid heeft opgericht. Aan het eind van de dag komen we aan in Swakopmund, een sfeervol koloniaal stadje, dat in de koloniale tijd door de Duitsers werd gebouwd als tegenhanger van de door de Britten beheerde havenplaats Walvisbaai. Er bevinden zich hier allerlei gezellige restaurantjes en bars. We overnachten in eenvoudige huisjes niet ver van het centrum.
Dag 19 Swakopmund, vrije dag (fac. vlucht boven de Skeleton Coast)
Swakopmund bezit een nog zeer Duits karakter en sierlijke architectuur, met veel oude koloniale huizen en gebouwen. De opschriften en bouwstijl verwijzen naar het Duitse verleden. Vandaag kun je het stadje verkennen of je in een café of ‘Konditorei’ installeren voor koffie met ‘Sachertorte’ of ‘Apfelstrudel’. We verblijven hier twee nachten omdat de omgeving ook veel heeft te bieden. De kuststrook ten noorden van Swakopmund tot aan de grens met Angola staat bekend als de Skeleton Coast vanwege de vele scheepswrakken die hier aan land spoelden. Het gebied is onder invloed van de koude Antarctische golfstroom een van de droogste woestijnen ter wereld, terwijl voor deze droge kust een van de rijkste viswateren ter wereld stroomt. Je kunt met een vliegtuigje een vlucht boven de Skeleton Coast maken, waar je het zand als fijne witte pluimen over de grond ziet voortrazen en de geraamtes van scheepswrakken half onder zandduinen uit ziet steken. Het contrast tussen de verlaten gele woestijn en de blauwe zee waar je een goede kans hebt om dolfijnen, pelsrobben en walvissen te zien zwemmen is indrukwekkend. Dichter bij Swakopmund zijn ook zandduinen te vinden, die uitnodigen tot tochten met ‘quadbikes’ en sandboarden. Heel bijzonder is om een zogenaamde ‘township’ tour te maken, waarbij je kennis maakt met het Afrikaanse leven in een van de zwarte woonwijken.
Dag 20 Swakopmund – Sesriem
Aan het eind van de ochtend rijden we naar het zuidelijker gelegen Walvisbaai, waar zich een kleine flamingo en pelikanenkolonie bevindt. Vervolgens doorkruisen we het noordelijke gedeelte van het immense Namib Naukluft park, een van de grootste nationale parken ter wereld. Uitgestrekte grindvlaktes, waarop we springbokken en struisvogels kunnen tegenkomen, gaan over in zeer grillige rotsen. Voorbij de Kuisebwaterloop reizen we door een adembenemend overgangsgebied, waar de uitlopers van de duinen tot in het binnenland komen. Aan het eind van de middag komen we aan bij Sesriem, en zetten onze tenten voor twee nachten op onder fraaie kameeldoorns aan de rand van reusachtige zandduinen.
Dag 21 Sesriem en Sossusvlei
Je kunt vandaag een wandeling maken naar de Sesriemcanyon, die werd uitgesleten door de Tsauchabrivier. Deze grillige, nauwe kloof is vooral ‘s morgens en aan het eind van de dag de moeite waard; ook heb je kans om speciaal aan de woestijn aangepaste dieren te zien, zoals de spiesbok en de ‘sidewinding adder’. Een hoogtepunt in de reis vormt echter het bezoek aan de zandduinen, de hoogste ter wereld. Sossusvlei is een diep in de duinen gelegen ‘pan’ die na het regenseizoen een enkele maal gevuld kan zijn met water, maar meestal droog staat. We nemen ruim de tijd om door de stervormige duinen te wandelen en deze te beklimmen, maar vooral om van het fantastische landschap te genieten. De onafzienbare zandzee van hoge, rode duinen maakt vooral bij zonsopkomst en ondergang een onvergetelijke indruk. Niet voor niets wordt de woestijn van Namibië als een van de mooiste ter wereld beschouwd! Voor de liefhebbers bestaat de mogelijkheid om te gaan wandelen met ‘Boesman’, een blanke Namibiër die fascinerend weet te vertellen over het leven van de Bushmen en veel van hun manieren van overleven in de praktijk laat zien.
Dag 22 Sesriem – Fish River Canyon
Over een goede, onverharde weg reizen we zuidwaarts langs de rand van het Namibpark. Een verlaten landschap met een stuk of wat grillige bergen, eindeloze vergezichten en hier en daar een boerderij of een autowrak. Voorbij Seeheim wordt het landschap vlakker en kunnen we de eerste kokerbomen (Aloë dichotoma) tegenkomen. Aan het eind van de middag komen we aan bij onze schaduwrijke kampeerplaats. Aan het einde van de middag, als de kleuren op hun best zijn, is het goed vertoeven met een ‘sundowner’ bij een van de mooie uitzichtpunten langs de rand van de kloof.
Dag 23 Fish River Canyon, vrije ochtend – Oranje Rivier
In het onherbergzame landschap heeft de Fish River Canyon met zijn permanente waterpoelen, hoge visstand en grote hoeveelheid dieren en vogels al heel vroeg als woonplaats voor de mens gediend. Er zijn overblijfselen gevonden van nederzettingen uit het stenen tijdperk en sporen van herdersvolken van rond de eeuwwisseling. Ook is er uit naam van de Duitse keizer strijd geleverd met de Namastam. Spectaculair aan de Fish River Canyon zijn de sterke kronkelingen en ruige rotswanden. Volgens een legende van de San is de canyon aan het begin der tijden ontstaan toen de slang Koutign Kooru zich in de woestijn terugtrok om aan jagers te ontsnappen en daar diepe groeven in de aarde maakte. Na rond gekeken te hebben, rijden we zuidwaarts naar de grens met Zuid-Afrika. We kamperen aan de Oranje Rivier, waar je prachtige tochten kunt maken met kano’s.
Dag 24 Oranje Rivier – Clanwilliam
We reizen verder door Namaqualand, een onherbergzaam berggebied waar na voldoende regen in het voorjaar (augustus/september) in zeer korte tijd een onwaarschijnlijke bloemenzee ontstaat. Vervolgens betreden we de Karoo, een halfwoestijnlandschap dat doorsneden wordt door ruige bergketens en ‘kopjes’ (rotsen). In deze leegte vestigden zich vroeger blanken bij de zogenaamde ‘fonteinen’ of ‘spruiten’, bronnen waar groene oases voorkomen in het droge land. Aan het eind van de dag bereiken we onze overnachtingplaats, die in een mooi groen heuvelachtig landschap ligt.
Dag 25 Clanwilliam – Kaap de Goede Hoop – Kaapstad
Voor de laatste maal breken we het kamp op en rijden voorbij Kaapstad naar het prachtige Kaap de Goede Hoop National Park. Op de weg hierheen bezoek je de pinguïnkolonie bij Simons Town. Naast de beroemde flora, die het park niet alleen in het voorjaar (september – half oktober) omtovert tot een ware bloemenzee, bevinden zich in het Kaap de Goede Hoop park populaties van de zeer zeldzame bontebok. Een bezoek aan de stormachtige punt wordt ook niet overgeslagen. Door het samenkomen van het warme water van de Agulhasstroom en het koude water van de Atlantische Oceaan ontstaat hier vaak het slechte weer dat Kaap de Goede Hoop zo berucht maakte bij de Oost-Indiëvaarders. Het entreegeld voor Kaap de Goede Hoop moet je overigens zelf betalen. Hierna gaan we richting Tafelberg met aan de voet Kaapstad, een bijzondere stad in Zuid-Afrika, waar we in een comfortabel hotel overnachten. Kaapstad is een levendige en liberale stad, waar al voor de omwenteling bruin, blank en zwart relatief goed met elkaar omgingen. Het is even wennen aan het verkeer na zoveel dagen in een uitgestrekte leegte en onbewoonde natuur. Rondom de haven zijn de oude pakhuizen omgebouwd tot een wirwar van winkels, restaurantjes en kroegen.
Dag 26 Kaapstad, vrije dag
De Tafelberg (ruim 1000 m) die deze stad zo beroemd maakt, torent hoog boven het stadscentrum uit. Als het weer het toelaat, kun je met de kabelbaan (‘sweefspoor’) of te voet naar boven. De vergezichten over de stad en de bergketens rondom zijn hier prachtig. De liefhebbers kunnen hier een korte wandeling maken. Er groeien hier meer dan 1400 soorten planten, waarvan de meeste endemisch zijn. Verder is er een boottocht mogelijk naar het beruchte Robbeneiland, waar Nelson Mandela lang gevangen heeft gezeten. Langs de kust zie je dikwijls de zeehonden waaraan het eiland zijn naam ontleent. In Kaapstad is een groot aantal musea, waaronder het grote Suid Afrika Museum, met onder andere een tentoonstelling over de Bosjesmannen, de oorspronkelijke bewoners van het land. Ook het Bokaapmuseum in de Maleise wijk is een bezoekje waard.
Dag 27 Kaapstad, vrije ochtend en terugvlucht
Ook vandaag heb je nog de gelegenheid de stad te verkennen of souvenirs te kopen. Er zijn veel oude gebouwen te zien, die in de schaduw staan van moderne flats. Prachtig is ook het in Jugendstil gebouwde hoofdkantoor van Bols. Je kunt de botanische tuin van Kirstenbosch bezoeken of het oude fort, de residentie van de gouverneurs die na Van Riebeek het Hollandse gezag vertegenwoordigden. In de middag word je naar het vliegveld gebracht, vanwaar je naar Nederland vertrekt.
Dag 28 Aankomst in Nederland